Co to jest prokrastynacja

Streszczenie: Słowo „prokrastynacja” wywodzi się z łacińskiego prōcrāstinō, które oznacza zwłokę lub odroczenie. Prokrastynacja polega na odkładaniu spraw na później i dotyczy zarówno codziennych czynności, jak i spraw zawodowych oraz podejmowanych decyzji .

Mówi się, że pewnego razu diabeł zebrał wszystkie grzechy i wspólnie obmyślali, jak doprowadzić ludzi do zguby.
„Zbuntuję brata przeciw bratu” – powiedział gniew.
„Nie!” – krzyknęła chciwość – „wykończmy ich chęcią posiadania wszystkiego, co tylko zobaczą.”
Nienawiść zaproponowała wojnę, zazdrość kradzieże, a pycha pogardę dla słabszych.

Wszystkie pomysły spodobały się diabłu, ale nagle z rogu sali odezwał się ostatni grzech:
„Pokażmy ludziom, że mogą być dobrzy, odważni, pracowici i mili względem siebie…”

Diabeł spojrzał na niego jakby po raz pierwszy zdał sobie sprawę, że na świecie istnieje zło i już miał przerwać ostatniemu pomocnikowi, gdy ten dodał:
„…ale przekonam ludzi, że w tym wszystkim nie ma pośpiechu – mogą zacząć od jutra.”

Diabeł aż sam zadrżał z przerażenia. Ostatni grzech nazywał się prokrastynacja.

Co to jest prokrastynacja

Słowo „prokrastynacja” wywodzi się z łacińskiego prōcrāstinō, które oznacza zwłokę lub odroczenie. Prokrastynacja polega na odkładaniu spraw na później i dotyczy zarówno codziennych czynności (pranie, sprzątanie, koszenie trawnika), jak i spraw zawodowych (raport okresowy, rozmowa z klientem, oferta handlowa) oraz podejmowanych decyzji (wybór szkoły, zakup samochodu, małżeństwo).

Warto jednak zaznaczyć, że prokrastynacja przyjmuje różne formy. Dla niektórych osób odkładanie zadań na później stało się codziennością, podczas gdy innym zdarza się to jedynie od czasu do czasu.

Według badań, 74% dorosłych przynajmniej raz w tygodniu odkłada zadania na później. Pozostałe 26% – moim zdaniem – odkłada udział w ankiecie na „później” :-). Z tego samego badania wynika, że około 20% dorosłych oraz 50% studentów cierpi na chroniczną prokrastynację.

Można zatem powiedzieć, że każdemu z nas zdarza się czasami prokrastynować. Czy to oznacza, że jako społeczeństwo jesteśmy z natury leniwi? Niekoniecznie.

Czy prokrastynacja to lenistwo

Biorąc pod uwagę przyczyny prokrastynacji (więcej o nich za moment), odwlekanie zadań to nie to samo co lenistwo. Choć mogłoby się wydawać, że konsekwencje jednego i drugiego są takie same, w rzeczywistości jest inaczej. Co prawda, w domu prokrastynatora i lenia może panować taki sam bałagan, ale to, co dzieje się w ich głowach, jest zupełnie inne.

Osoba cierpiąca z powodu prokrastynacji najczęściej zdaje sobie sprawę z problemu, a odkładanie spraw na później nie sprawia jej przyjemności. Co więcej, odczuwa wyrzuty sumienia związane z prokrastynacją. W jej przypadku odwlekanie spraw na później może być formą mechanizmu obronnego (o tym również za moment).

Z kolei osoby, które leniuchują, zazwyczaj rezygnują z zajęć, aby mieć więcej czasu na przyjemności – przeglądanie mediów społecznościowych czy bezproduktywne surfowanie po internecie. W tym wypadku odkładanie sprzątania na później to sposób na „ciekawsze” spędzenie czasu.

Natomiast osoby cierpiące z powodu prokrastynacji często zajmują się mniej ważnymi i nudnymi sprawami zamiast skupić się na właściwym zadaniu. Na przykład zamiast pisać raport dla przełożonego wolą segregować dokumenty w folderach. W ten sposób mogą sobie wytłumaczyć, że miały inne sprawy na głowie.

Skoro prokrastynacja to nie lenistwo to czy możemy mówić o chorobie? I tak i nie. Sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. 

Czy prokrastynacja to choroba?

Prokrastynacja sama w sobie nie jest chorobą. Dlatego nie można jej sklasyfikować jako odrębne zaburzenie. Jednakże specjaliści łączą prokrastynację z chorobami, między innymi ADHD, depresją oraz lękami. Zatem, o ile prokrastynacja nie jest chorobą, może ona być symptomem zaburzeń na tle psychicznym lub emocjonalnym. Dlatego stanowczo zaznaczam: jeśli podejrzewasz, że cierpisz z powodu prokrastynacji, która może być objawem którejkolwiek z powyższych chorób, zgłoś się do specjalisty.

Natomiast coraz częściej mówi się o prokrastynacji jako chorobie cywilizacyjnej. Częste odwlekanie spraw na później może być wynikiem tak zwanego „wyścigu szczurów” oraz lęków z nim związanych. 

Zanim jednak szerzej porozmawiamy o przyczynach prokrastynacji, warto dodać, że niektóre osoby mogą mieć naturalne predyspozycje do odwlekania zadań. Według badań osoby o wysokim poziomie neurotyzmu i podatne na stres częściej cierpią z powodu prokrastynacji. Biorąc to pod uwagę, możemy łatwo „wytropić” przyczyny odkładania spraw na później.

Prokrastynacja – przyczyny

Wiele osób sądzi, że odwlekanie spraw na później jest wynikiem braku silnej woli. Jednak to niekompletne wyjaśnienie. Brak samokontroli to tylko jeden element układanki. Aby zobaczyć pełny obrazek, musimy znaleźć pozostałe kawałki.

Paradoks przyszłości

Paradoks przyszłości to przekonanie, że przyszłość jest znacznie odleglejsza,